ORTACA’DA ANTİK LİMAN KENTİ PİSİLİS ÜZERİNDE TATİL KÖYÜNE İZİN
ORTACA’DA ANTİK LİMAN KENTİ PİSİLİS ÜZERİNDE TATİL KÖYÜNE İZİN
- EŞREF ATABEY
Jeoloji Yüksek Mühendisi / Tıbbi Jeoloji uzmanı / Yazar
‘’Antik Dönem yapılarının yoğun olduğu kısımlar dışında kalan alanlarda tatil köyü yapımına izin veriliyormuş; diğer antik yapıların yoğun olduğu alanlar yapılaşma dışında bırakılarak etrafı tel örgüyle çevrilerek koruma altına alınıyormuş’’
Muğla ili, Ortaca ilçesi güneyinde Sarısu Çayı’nın denize döküldüğü bölümde, Osmaniye Mahallesi Sarıgerme Mevkii’nde, Köyceğiz’deki ‘’Kaunos’’ antik liman kenti gibi M. Ö. 500-600’lü yıllarda şimdiki kıyıdan daha içeride kurulmuş ‘’Pisilis Liman Kenti’’ kalıntıları bulunmaktadır.
Antik Liman Kenti PİSİLİS’i görmek istendiğinde, üstünde kurulu olan ‘’Tatil Köyü’’nün kapısında şu duyuru ile karşılaşılmaktadır.
‘’Fethiye Müze Müdürlüğünden yazılı bir belge ve Müze Müdürlüğünde görevli refakatçi eşliğinde ziyaret gerçekleştirilebilir’’
Bunun üzerine 1, 2 ve 3 Ekim 2023 tarihlerinde,
CİMER’e yaptığım ilk başvurumda, ‘’Ortaca ilçesi sınırları içindeki, bir turizm yöresindeki Antik Liman Kenti Pisilis’in kişilerin, halkın ziyaretine niçin kapalı olduğunu, ziyaret için Fethiye Müze Müdürlüğünden niçin yazılı bir belge ve yine Müze Müdürlüğünden bir refakatçı istendiği konusunda’’ bilgi verilmesini,
İkinci başvurumda, ‘’Geçmişin izlerini ve kültürlerini yansıtan Antik Liman kenti görmek için anlaşılır olmayan bu uygulamanın kaldırılmasını ve Pisilis’in halkın ziyaretine açılmasını’’,
Üçüncü başvurumda ise ‘’İnceleme ve gözlemlerde bulunmak üzere Pisilis’i görmem için alana giriş izni verilmesini’’ talep etmiştim.
30.10.2023 tarihli T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’nce
‘’Muğla ili, Ortaca ilçesi, Pisilis Antik Kentine ilişkin CİMER başvurunuz incelenmiştir. Özel mülkiyet alanı içerisinde kalan Pisilis Antik Kenti, Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisli olmadığından, düzenlenmiş bir örenyeri değildir. Geçmiş zamanlarda Otel inşaatı esnasında bir bölümü ortaya çıkarılan Antik kalıntıların otel arazisi içerisinde kalmasından dolayı Antik Kenti ziyaret etmek isteyen insanlar ile otel yönetimi arasında bu tip sorunlar yaşanmaktadır. Sorunların çözüme kavuşturulması için Müdürlüğümüz ve Bakanlığımız bünyesinde çalışmalar devam etmektedir. Ayrıca Antik Kenti ziyaret için Müdürlüğümüzün yazılı belge isteme ve refakatçi bulundurma talimatı bulunmamaktadır’’ şeklinde cevap verilmişti.
Bunun üzerine 31.10.2023 tarihinde,
‘’Cevabı yazıya bakıldığında, Otel Yönetiminin, Fethiye Müze Müdürlüğünü sorumlu kılarak, yanlış bilgilendirme ve yönlendirme yaptığı ve halkı yanılttığı anlaşılmaktadır. Bir kamu kurumunun adını kullanarak Fethiye Müze Müdürlüğünü sorumlu kılıp, gerçek dışı bilgilendirme yaparak halkı yanıltmaya yönelik davranışı dolayısıyla Otel Yönetimi hakkında herhangi bir cezai işlem uygulanmış mıdır?
2500 yıl öncesinin kültürünü taşıyan, önemli bir Antik Liman kenti olan Ortaca ilçesi Sarıgerme’de bulunan Pisilis Antik Kenti T. C. Anayasası’na göre Devletin koruması ve tasarrufu altında olması gerekirken, kamuya ait bir kültür varlığı bir otelin özel mülkiyetine nasıl tahsis edilmiştir?
Bu durum, T.C. Anayasası, ‘’Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması’’ başlıklı, ‘’Madde 63-Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirleri alır; ilkesine aykırılık teşkil etmektedir’’ diye CİMER’e müracaatta bulunmuştum.
13.12.2023 T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi cevabı yazısında,
‘’Muğla ili, Ortaca ilçesi, Pisilis Antik Kentine ilişkin 2306419265, 2306421912 ve 2306390941 sayılı CİMER başvurularınıza cevap verilmiştir.
Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 19.10.1981 gün ve A-3126 sayılı kararında özetle, Kültür Bakanlığı’nın denetimi Kurulun Onayı ile yapılacak onarım ve restorasyonlarla mevcut yapıların turistik amaçlarla kullanılmasına, turizm tesisinde gerekli olan ünitelerin çevresiyle uyum sağlayan bir mimari anlayış içinde Hellenistik kalıntılar, sur duvarları, nekropol ve yapılaşmanın yoğun olduğu bölge dışında yapılabileceğine ve Turizm ve Tanıtma Bakanlığınca bu yolda çalışmalar başlatılabileceğine kararı alınmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu’nun 25.12.1986 gün ve 2918 sayılı kararı ile Antik Dönem yapılarının yoğun olduğu kısımlar dışında kalan alanlarda tatil köyü yapımına izin verilmiş diğer antik yapıların yoğun olduğu alanlar yapılaşma dışında bırakılarak etrafı tel örgüyle çevrilerek koruma altına alınmıştır’’ denilmektedir.
Özel mülkiyet alanı içerisinde yer alan Pisilis Antik Kenti için Otel Yönetiminin davranışlarına ilişkin Müdürlüğümüzün herhangi bir cezai işlem uygulama yetkisi bulunmamaktadır.
Otel sahası içinden ulaşılabilen Pisilis Antik Kenti’ne girişin dışardan yapılabilmesi, Antik Kent Sahasının Bakanlığımıza tahsisinin yapılmasına ilişkin Müze görüşü Bakanlığımıza iletilmiş olup, konu ile ilgili Bakanlığımız bünyesinde çalışmalar devam etmektedir’’ diye belirtilmektedir.
Belirtildiğine göre, üzerinde tatil köyü yapmak için Antik yapı yoğun olmasa bile, tarihi açıdan çok önemli bir eser olması durumunda yine de Tatil köyü yapımına izin verilecek midir? Geçmişin izlerini taşıyan, kamuya ait tarihi alan üzerinde Tatil köyüne izin verilemez.
