Zor bir süreçten geçtiğimiz bu günlerde ister istemez olumsuz yaşadığımız her şey evde çocuklarımıza da yansıyor. Kendimiz de çok etkilendik. Doğal olarak bu durum çocuklarımızla olan ilişkimize de yansıdı. Sonuç olarak pandemi gibi bir durum sürekli yaşadığımız ve deneyimlediğimiz bir durum değil. Anne ve babaların normal zamanlarda da ebeveyn olma yolundaki endişeleri çocuklarını tehlikelerden koruyamamak. Maalesef bu dönemde göremediğimiz, elle dokunamadığımız bilmediğimiz bir canlıyla sağlığımız sınanmakta ve hem kendimizi hem de çocuklarımızı bu canlıdan korumaya çalışmaktayız. Tabi bu korumanın temelleri başta kişisel hijyen ve sosyal mesafe. İşte tüm bu önlemlerin alınmasıyla hayatımızda bir çok rutin ve alışkanlıklar değişmeye başladı. En çok değişim şu an çocuklarımızın okul hayatının eve taşınması ve fiziksel olarak sosyal çevrelerinden uzakta sadece ebeveynleriyle aynı çatı altında zamanlarını geçirmek zorunda kalmaları. Tam da bu zaman geçirme kısmı ebeveynleri zorlayan kısım. Gün boyu çocukların bitmeyen enerjilerini boşaltabilmenin yollarını ararken stres yaşıyorlar.
Eğer 0-13 yaş aralığında çocuğunuz varsa, yaşam biçiminiz hem kendinizin hem de çocuğunuzun ihtiyaçları ve uğraşılarını karşılayacak bir “evde yaşam” biçimine dönüşmek zorunda… Peki bu süreçte çocuklu aileler neler yapabilir?
Özellikle 11 yaşına kadar bu çocukların soyut düşünme becerisi geliştirmediğini düşünürsek mevcut değişikliğin nedenini çocuklara somutlaştırarak anlatmak gerekir. Kısa öz az bilgi ile çocuğun anlayacağı dilde neden evde kalması gerektiğini ve hastalığın ciddiyetini izah ederek anlamasını sağlayarak daha az stres ve öfke yaşamasına neden olacaktır. Unutmayın ki çocuklar büyükler gibi anlamaz ve tepki veremez hele ki son olayların büyükler tarafından dahi algılanmakta zorluk çekildiği düşünülürse. Bizler bile sosyal izolasyon evresinde evde durmakta zorlanırken, çocukların sıkılmasını şaşkınlıkla karşılamamak gerekir. Bu doğal bir sonuç. Olağan üstü bir durum içerisinde verilen tepkilerin doğal olduğunu bilmenizi isterim.
En önemli kural ise kendi korkularımızı çocuğa yansıtmamak. Çocuğumuzun bir ayna olduğunu unutmayalım biz ne yaşar ve yaşatırsak bize onu yansıtır. Kendimiz sakin, sükunetli bir tavır sergilersek karşımızdaki insanlar da sakin kalacaktır.
Böyle bir dönemde olmuş olana değil, olacak olana odaklanmalı. Hayıflanmak, olanların sonuçları üzerinde çabalamak mevcut potansiyelimizi ve enerjimizi boş yere harcamaktan öteye gidemez. Hayatımızda olduğu gibi burada da kontrol edebileceğimiz durumlara eğilmeliyiz. Enerjimizin el verdiği ve ulaşabildiğimiz ölçü de çabalamalıyız. Corona virüsü dünya üzerindeki yayılımını kontrol edemeyiz. Ancak kendi evimiz kişisel hijyenimiz , yaşam alanımızın temizliği gibi konuları kontrol edebiliriz. Bunları yaptığımızdan emin olmak ve geri kalanı konusunda endişe etmemek en sağlıklı düşünceler arasındadır.
Evde çocukların online eğitim konusunda yaşadığı sıkıntılarla baş ederken öğretmen rolünden çok katılımcı rolünü üstlenmeniz faydalı olacaktır. Eğitime onlarla birlikte dahil olmak, çalışmalar katılım sağlamak, çocuğunuzun konuların anlatımı konusunda size yol göstermesini talep etmek onların eğitime olan bağlılığını arttıracaktır. Siz daha farklı etkinliklere yönelirken , dikkati size doğru dağılan çocuğun tv ya da bilgisayar başında derslere odaklanmasını bekleyemezsiniz.
Bu durumun geçici olduğunu belirterek, çocukların hiçbir sorusunu cevapsız bırakmamalıyız. Çocukları evde; akıllı telefon, bilgisayar ve TV ile oyalamaya çalışmamalıyız. Online eğitimi de gerekli ve yeterli şekilde kullanmalıyız. Geride kalma endişesi ile kendini yeterli hissedemeyen anne babalar umutsuz bir tablo çizebilir. İnanın bu günler de geçecek. Krizi fırsata çevirmek elinizde izolasyon evresi çocuklarınızla , aile bireylerinizle bu zamana kadar kuramadığınız duygusal bağı kurmanıza, aile değerlerinizi keşfetmenize ve ilişkilerini güçlendirmenize olanak sağlayarak altın bir fırsat sunabilir. Aynı zamanda kim olduğumuzu, kaynaklarımızı ve değer yargılarımızı da düşünmemize olanak sağlayacak. Başka bir yazıda da kendi kendine yetebilmenin öneminden bahsedeceğim. Bu içe dönme yeni bir serüven yeni bir macera olabilir. Sağlıkla kalın, evde kalın..Mutlu günler dilerim…
Uzman Psikolog Melisa Dedeoğlu / www.bodrumpsikologu.com / instagram @psikologmelisadedeoglu