DALAMAN AKKÖPRÜ HİDROELEKTRİK SANTRALİ ÖZELLEŞTİRİLİYOR
DR. EŞREF ATABEY
Jeoloji Yüksek Mühendisi /Tıbbi Jeoloji uzmanı
Halkın vergileriyle yapılan Ülke kaynakları, özelleştirilmeye devam ediliyor. Şimdi de Akköprü Hidroelektrik Santrali satışa sunuldu. Akköprü Hidroelektrik santrali işletme hakkı ile santral tarafından kullanılan taşınmazlar için işletme hakkı verileceği belirtiliyor. 100.000.000 TL geçici teminatla, 30 Mayıs 2024 tarihine kadar teklif verilmesi öngörülmüş. Hidroelektrik Santrali ihalesi 2021 yılında AYDEM’e verildiği halde, Cumhurbaşkanlığı tarafından iptal edilmişti. Şimdi tekrar ihaleye çıkılıyor.
Şekil 1
AKKÖPRÜ BARAJI
Akköprü Barajı, Ege Bölgesinin en büyük Ülkemizin 6. büyük barajı, Muğla’da, Dalaman Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla yapımına 1996 yılında inşaatına başlanmış ve 27.05.2011 tarihinde açılmıştır. 1,4 milyar TL’ye mal olmuştur.
Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 13.250.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 112,50 m normal su kotunda göl hacmi 384,50 hm³, normal su kotunda göl alanı 8,92 km²’dir.
Baraj 141.192 hektar bir alana sulama hizmeti vermekte ve 115 MW güce sahip olan hidroelektrik santral yıllık ortalama 343 GWh’lık elektrik enerjisi üretmektedir.
DALAMAN-ORTACA SULAMASI
Muğla ili Dalaman, Ortaca ve kısmen Köyceğiz ilçelerine ait tarım arazilerinin, brüt 11.815 hektar alanın yüksek basınçlı borulu sulama sistemlerinin 4 yılda, Ortaca ilçesinin güneydoğusundan başlayıp Dalaman Çayı’nın denize bağlandığı kesime kadar Dalaman ana yatağının sağ ve sol sahilinde kesintili olarak yer alan 100 yıllık taşkın koruma seddelerinin 3 yılda tamamlanması öngörülmüştü.
Türkiye’nin tarım yapılan en verimli topraklarına sahip Dalaman Ovası, Osmanlı İmparatoru III. Selim’in annesi Mihrişah Hatun’a hediye edilmiş, bugünkü Tepearası, Eskiköy, Dalyan, Ortaca, Akıncı, Güzelyurt ve Dalaman’ın tamamını kapsayan, zamanında 360 bin dekar çiftlik alanıdır. 1905 yılından 1928 yılına kadar II. Abbas Hilmi Paşa mülkiyetinde kalmıştır. Dalaman toprakları, 1928 yılında bir Fransız şirketine kiralanmış; 1938 yılında, Devlet Ziraî İşletmeleri Kurumuna bağlı olarak kurulmuştur. Günümüzde toplam 33.630 dekar arazisi (önceleri daha fazla) ve bunun da 24.369 dekarı sulanan TİGEM arazisi vardır. 1950 yılında Devlet Üretme Çiftliği olan ve tarım yapılan tüm ovada bugüne kadar yüksek basınçlı borulu sulama sisteminin olmaması, sulamanın hala toprak kanallarla yapılıyor olması düşündürücüdür.
Tarım alanları giderek yapılaşmaya açılması, toprağı işleyecek nüfusun yaşlanması, bölüşüm nedeniyle tarım alanlarının giderek küçülmesi, en önemlisi hasat zamanı ürünlerin dalında kalması, kısaca çiftçinin zarar etmesi nedenlerden dolayı Dalaman-Ortaca sulama projesi ne yazık ki kısa sürede işlevini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır.
Sulama projesi inşaatına 5 Mayıs 2017 tarihinde başlandığı ve 4 yılda tamamlanacağı öngörüldüğü halde, 2024 yılı Mayıs ayı itibariyle aradan tam 7 yıl geçmesine rağmen ne zaman tamamlanacağı belirsizliğini korumaktadır.
Dalaman-Ortaca sulaması ücretli mi olacak? Dalaman-Ortaca Ovası sulaması inşaatı bittiğinde, çitçilere tarımsal sulamada kullanacağı su muhakkak ücretli olacaktır. Bu sulama sisteminin de ileride özelleştirme riski bulunmaktadır. Akköprü Barajı özelleştirmesinden elde edilecek gelir, acaba bir türlü bitirilemeyen Dalaman-Ortaca sulaması inşaatında mı kullanılacaktır? İleride barajdan su kullanım hakkı da özel şirketlere devredilecek midir?
Kamu yararına olmayan bu satış ihalesi iptal edilmelidir.
